Recensie: De nieuwe achternaam
Elena Ferrante – De nieuwe achternaam: uitgeverij Wereldbibliotheek
Elena Ferrante; een van de laatste literaire mysteries want: wie gaat er toch schuil achter deze naam? Tot op de dag van vandaag is het onduidelijk wie Elena Ferrante is, en dat houdt hij of zij ook graag zo. Ik kan enkel zeggen dat het een extra dimensie toevoegt aan de leeservaring. De nieuwe achternaam, het tweede deel in een vierdelige reeks getiteld De Napolitaanse romans, duikt opnieuw de levens in van hartsvriendinnen Elena en Lila.
Het verhaal gaat verder waar De geniale vriendin eindigde. Lila is net getrouwd, maar kwam er op haar huwelijksdag direct achter dat haar echtgenoot niet de man was die ze dacht te hebben gehuwd. Hij verraadt haar op grove wijze, en hier herstelt ze niet meer van. Ze voelt zich opgesloten in haar huwelijk, en ontnomen van haar eigen identiteit. Haar echtgenoot maakt haar op hardhandige wijze duidelijk dat zij zich moet schikken in haar nieuwe rol als echtgenote. Maar Lila is niet het type die zich makkelijk ergens bij neerlegt. Er ontwikkelt zich een machtsstrijd tussen Lila en haar man, die verstrekkende gevolgen heeft voor de hele wijk.
Ondertussen is Elena druk met haar studie. Ze probeert zich aan de wijk te onttrekken, er bovenuit te stijgen, maar voelt zich tegelijkertijd verward: de wijk zit in haar hart, kan ze haar familie en vrienden zomaar achter zich laten? Elena voelt dat er een kloof ontstaat. Zowel tussen haar en haar familie als tussen haar en Lila. Ze begrijpen elkaar niet meer, en hebben weinig raakvlakken meer. Bovendien is er Nino, de stille liefde van Elena. Deze intelligente, knappe student trekt gedurende de zomer steeds meer met Elena en Lila op, maar ook hij komt tussen de meiden in te staan. Alle verhoudingen komen op scherp te staan in een allesbepalende zomer aan zee, en het is nog maar de vraag of de schade die ieder oploopt, nog hersteld kan worden.
Opnieuw weet Elena Ferrante te boeien met een intense roman over opgroeien, je plek vinden in de wereld en vriendschap. Haar personages ontwikkelen zich, en evenredig daaraan ook haar schrijfstijl. Met name Lila is een gecompliceerd personage en Ferrante heeft deze complexiteit zeer goed weergegeven in haar boek. Situaties worden vanaf meerdere kanten belicht, waardoor uiteindelijk een goed totaalplaatje ontstaat zonder daarbij in te boeten aan tempo. Hoewel het gehele verhaal vanuit Elena’s perspectief wordt verteld krijg je als lezer van beide jonge vrouwen een goed beeld. Gedachtes, emoties en motieven van Lila worden, vaak achteraf, gedetailleerd beschreven door Elena. En uit die verslagen blijkt dat Lila het ontzettend zwaar heeft, en niet bang is uit te halen naar de mensen van wie ze houdt en die van haar houden.
De worsteling die Elena ondertussen ervaart wordt op ingenieuze wijze verteld. Ferrante zoomt in op gevoelens, en beschrijft ze tot in de kleinste details. Dit levert een ingenieus beeld op van haar geliefde personage, die net als Ferrante dezelfde voornaam draagt. Er wordt dan ook gespeculeerd dat de Napolitaanse romans grotendeels autobiografisch zijn -dit zou ook de gedetailleerdheid van de ontwikkeling van de personages verklaren- maar dit is niet met zekerheid te zeggen, daar Ferrante nog altijd een onbekende schrijfster is. Ongeacht of deze boeken nu wel of niet autobiografische elementen bevat, het is en blijft ontzettend goed geschreven. Ferrante schrijft volwassener, even intens en met ontzettend veel flair. De nieuwe achternaam is een groot plezier om te lezen, en ik kan dan ook niet wachten op de derde titel uit de Napolitaanse reeks. Deze verschijnt gelukkig volgend jaar al.
Ik had van tevoren alvast aangenomen dat ook De nieuwe achternaam mij goed zou bevallen, maar dat het opnieuw zo meeslepend, intens en boeiend zou zijn had ik niet kunnen inschatten. Ik werd opnieuw de bijzondere, kleurrijke wereld van twee jonge meiden uit een arbeiderswijk in Napels ingezogen, en deelgenoot gemaakt van hun dromen, hoop en verlangens. Het einde bevat een interessante cliffhanger waardoor de spanning voor het derde boek hooggespannen is. Is het al bijna 2016?
De nieuwe achternaam – Elena Ferrante €22,50