MAANDAG 28 SEPTEMBER 2015
Elena Ferrante en haar nieuwe achternaam
Eindelijk gingen dit jaar de avonturen van Lena en Lila verder. Er ging een jaar voorbij sinds De geniale vriendin van Elena Ferrante abrupt stopte en mij vertwijfeld achterliet. Het bleek het eerste deel van een vierluik (en geen trilogie zoals ik toen dacht), en nu is dan deel 2 verschenen bij de Wereldbibliotheek.
Eigenlijk had ik deel 1 opnieuw moeten lezen, ik was alweer veel vergeten. Gelukkig vond ik achter in het boek een lijst met personages en familiebanden. Wel zo handig, want er komen zo veel mensen en namen in voor dat ik af en toe de weg kwijt raak. Met hier en daar een verwijzing naar belangrijke gebeurtenissen uit het verleden (uit het eerste boek) zat ik er zo weer in. Het verhaal sleept je meteen weer onverbiddelijk mee naar die rauwe wereld van het Napels uit de jaren 60, naar de wereld van die twee meisjes die zo worstelen met hun positie in die maatschappij en hun onderlinge strijd waarmee ze hun identiteit proberen vast te stellen en te beschermen.
Het boek gaat verder waar het eerste deel gestopt is: op de bruiloft van Lila. Nu worstelt Lila met haar nieuwe identiteit als getrouwde vrouw, met haar nieuwe achternaam die ze niet graag draagt. Met een man die ze niet meer vertrouwt en niet meer wil. De spanning is meteen hoog, er is meteen van alles aan de hand. Met alle verwikkelingen door het boek heen heeft het verhaal wel iets weg van een ouderwetse soap. Liefde en bedrog, roddels en geweld, rivaliteit en jaloezie. Het komt er allemaal in voor. Met ook in dit boek weer dat almaar groeiende gevoel dat er iets ontzettend mis zal gaan. Dat het wel eens heel fout kan aflopen allemaal. En Lila en Lena die elkaar ondanks alles niet kunnen loslaten. Meer wil ik er niet over kwijt, het zou echt zonde zijn om de verrassende verhaallijnen te verklappen.
Lila of Lena?
Ferrante speelt de twee meisjes prachtig tegen elkaar uit. Het hele verhaal lang krijg je als lezer het gevoel dat je een kant wilt kiezen, dat je de twee meisjes wilt helpen. Wie zou je willen zijn? Wie wint de meeste sympathie? Ze hebben het allebei niet makkelijk. Zijn we niet in eerste instantie geneigd ons achter Lila te scharen? Ze is mooi, knap, gedreven, brutaal en alle mannen willen haar. Juist die positie maakt haar leven zo moeilijk. Lena is rustiger, bedachtzamer, minder impulsief. Zij gaat wel studeren, zij klimt op en weet zich los te maken van Napels en de wijk. Veel mensen, ook ik als lezer, hebben respect voor haar, terwijl Lila ook soms mij het bloed onder de nagels vandaan haalt. Maar ook Lena worstelt. Met name met haar eigen gevoel van middelmatigheid. Dat gevoel dat Lila uiteindelijk hoe dan ook beter is. In alles. Soms word ik daar wel een beetje moe van. Kortom: Ferrante speelt op briljante wijze met de gevoelens van de lezer.
Waarschuwing: het verhaal wordt weer op een cruciaal moment afgekapt. Vervolgens moet je een jaar wachten op het volgende deel. Ik weet niet of ik dat kan. Ik ben inmiddels ook gegrepen door de ‘Ferrante fever’, zoals de gekte rondom deze nog altijd mysterieuze schrijfster wordt genoemd. Niemand weet wie ze is, maar haar boeken zijn zo populair, dat men over de hele wereld spreekt van een heuse koorts. Ik zou de rest van het verhaal natuurlijk in het Italiaans kunnen lezen, in Italië zijn alle vier de delen al uit. Laatst vroeg iemand me waarom ik ze eigenlijk in het Nederlands lees. Beroepsmatige interesse, denk ik. Was je nog niet van plan de boeken te lezen, dan raad ik je hierbij met klem aan dat wel te doen. Beide boeken zijn echt prachtig en je leest ze zo weg.